Utworzone na terenie byłego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau od lat utrzymuje się na czele najczęściej odwiedzanych miejsc w Polsce. Jak zmieniła się liczba odwiedzających z powodu pandemii COVID-19?

Przed pandemią muzeum było odwiedzane rocznie średnio przez około 2 mln turystów. W 2020 liczba ta spadła do 502 tysięcy osób. Wpływ na zmniejszenie się frekwencji miała oczywiście pandemia koronawirusa, co spowodowało, że muzeum było zamknięte w 2020 roku przez ponad 5 miesięcy. Zasady zwiedzania dostosowano do rządowych obostrzeń sanitarnych, wprowadzono także ograniczenie liczby osób, które mogły przebywać równocześnie na terenie muzeum. 

– Rok 2020 był rokiem wyjątkowo trudnym. Muzeum było zamknięte dla odwiedzających przez wiele miesięcy. To zupełnie nieznana wcześniej i wyjątkowa sytuacja. Dramatyczny spadek liczby odwiedzających spowodował poważne załamanie budżetu muzeum, czego konsekwencją była rezygnacja z wielu priorytetowych inwestycji, działań i projektów. Każdej osobie, instytucji i organizacji, które wsparły nas finansowo w tej ciężkiej sytuacji, bardzo za tę pomoc dziękujemy – mówił dyrektor instytucji, dr Piotr Cywiński.

Również działania edukacyjne Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście z powodu pandemii musiały przenieść się głównie do przestrzeni internetowej. Zostały wprowadzone m.in. lekcje online dostępne w wielu językach poprzez portal lekcja.auschwitz.org (łącznie 26 lekcji, np. historia obozu, duchowieństwa, kobiet, dzieci, Polaków, Romów w KL Auschwitz).

W kolejnym roku pandemii, czyli 2021, liczba zwiedzających nie uległa dużemu wzrostowi – placówkę odwiedziło 563 tysiące osób. Muzeum zamknięte było przez 98 dni w ciągu roku. Według słów dyrektora Cywińskiego, pandemia nadal wpływała mocno na pracę instytucji we wszystkich aspektach jej funkcjonowania, lecz w miesiącach wakacyjnych można było zauważyć znaczny wzrost frekwencji. Z powodu utrzymania się ograniczeń w podróżowaniu w innych krajach, liczba zwiedzających z zagranicy nadal nie uległa znaczącemu wzrostowi – według danych podanych przez oficjalny portal muzeum, stanowili oni 51% wszystkich turystów (w latach przed pandemią było to niemal 80%).

Centrum edukacji w 2021 roku kontynuowało lekcje e-learningowe oraz wprowadziło nową serię podcastów „O Auschwitz”. Nowatorskim działaniem była również możliwość uczestniczenia w zwiedzaniu studyjnym w formie online. W sumie muzeum zorganizowało niemal 250 wydarzeń i wykładów w różnej formie.

Dotychczasowe statystyki za 2022 rok malują się dużo lepiej. Do maja muzeum zostało odwiedzone przez prawie 300 tysięcy osób. Jak poinformował dyrektor placówki, pozwala to na odbudowywanie stabilności finansowej muzeum. Na portalu informacyjnym miasta Oświęcim można znaleźć informację, że obecnie muzeum wraz z Fundacją Auschwitz-Birkenau pracuje nad dwoma projektami: umożliwieniem zwiedzania online z przewodnikiem całości obszaru byłego obozu oraz nad cyfrową rekonstrukcją terenu Auschwitz II-Birkenau.

Autor:Joanna Adamczyk

fot Lucyna Rotter